EN
— Habang lumalawak ang mpox outbreak sa ilang bansa sa Africa, na kinilala ng World Health Organization (WHO) bilang isang global emergency, nagkaroon naman ng pagdami ng mga maling balita online tungkol sa viral disease na ito.
Sa isang video na kumalat sa X at Facebook, si Wolfgang Wodarg, isang German na doktor na kilala sa kanyang anti-vaccine views, ay nagsabing pareho raw ang mga sintomas ng mpox at shingles. Bukod dito, inakusahan pa niya ang pharmaceutical industry ng pananakot para lang kumita.
Pero teka, mali ito. Hindi totoo na ang mpox ay isang shingles epidemic na sanhi ng COVID-19 vaccine.
Ang mpox, na unang natuklasan noong 1970s sa Democratic Republic of the Congo (DRC), ay matagal nang umiiral bago pa man nagkaroon ng COVID vaccines. Ang sakit na ito ay dulot ng isang virus na naipapasa mula sa infected na hayop at tao sa tao sa pamamagitan ng malapitang pisikal na kontak.
Iba rin ang family ng virus ng mpox sa shingles. Ang mpox ay kabilang sa poxviruses, habang ang shingles naman ay isang uri ng herpes.
Bukod pa rito, magkaiba rin ang mga sintomas. Ang shingles ay nagdudulot ng maliliit at masakit na lesions at rashes, habang ang mpox ay may kasamang mas malalaking vesicles o maliliit na pimples na puno ng likido.
May ilang netizens na minamaliit ang risk ng mpox dahil sa mga homophobic na pahayag. Pero ayon kay Richard Martinello, isang infectious disease specialist mula sa Yale University, "Walang infectious disease sa mundo na ang transmission ay limitado sa sexual orientation ng isang tao. Malapitang skin-to-skin contact ang nagpapalaganap ng mpox, hindi ang sexual orientation."
Paliwanag naman ni Antoine Gessain, isang mpox expert sa Pasteur Institute, ang virus ay dala ng likidong nakapaloob sa vesicles na ito, at maaaring mahawa ang mga bata sa pamamagitan ng skin contact.
Maging ang mga heterosexual na may maraming partners, na siyang nagpalaganap ng epidemic sa DRC noong late 2023, ay maaaring magpasa ng sakit na ito.
Isa pang conspiracy theory na pinasimulan ng isang video noong 2022 mula sa kontrobersyal na French researcher na si Didier Raoult ang muling lumabas sa social media. Ayon kay Raoult, may isang napaka-epektibong gamot laban sa mpox pero hindi ito ipinapalabas sa merkado.
Ang "pinaka-epektibong molecule" raw laban sa mpox ay isang Japanese drug na tinatawag na Tranilast, sabi niya sa video. "Hindi ito ilalabas dito (Europe) dahil napakamura nito."
Pero teka lang, hindi pa kailanman nasubukan sa tao ang Tranilast para gamutin ang mpox. Ang drug na ito ay inaprobahan noong 1982 sa Japan at China para sa paggamot ng asthma, hindi mpox.
Samantala, ang bakuna, kasama ang pagbibigay ng edukasyon sa mga nasa panganib at pag-isolate sa mga contact cases, ang nakatulong sa mundo na makontrol ang mpox outbreak noong 2022.
Si Raoult, na dating head ng France's IHU Mediterranee research hospital, ay inakusahan ng mga French medical bodies ng pag-conduct ng "pinakamalaking 'unauthorized' clinical trial na nakita" kaugnay sa paggamit ng hydroxychloroquine para gamutin ang COVID-19.
Tinatanggi naman ng WHO ang anumang balita na sila ay nag-utos sa mga gobyerno na maghanda para sa "mega lockdowns" o anumang uri ng lockdown dahil sa mpox. "Hindi at hindi kayang mag-utos ang WHO ng ganito," ayon sa kanila, habang nilinaw na ang kanilang misyon ay magbigay lamang ng "technical advice and support," at ang mga bansa ay may "sovereignty para gumawa ng desisyon at aksyon para sa kalusugan ng kanilang mga mamamayan."
READ: DOH Maglalabas ng Mpox Advisory para sa mga Spa at Parlor