LA CASTELLANA, Negros Occidental — Isang araw matapos sumabog ang Bulkang Kanlaon, nagpakita ito ng mahihinang lindol at tahimik na pag-degas, ayon sa Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHIVOLCS).
Si Ma. Antonia Bornas, hepe ng PHIVOLCS' volcano monitoring at eruption prediction division, ay nag-ulat na mula Lunes, naitala ng ahensya ang 81 low-frequency volcanic earthquakes at dalawang volcanic tectonic earthquakes matapos ang “explosive eruption.”
Noong Lunes ng gabi, nagbuga ang Kanlaon ng limang kilometro ng abo, gas, at mga bato papuntang kalangitan.
“Pagkatapos ng pagsabog kagabi, nakita namin ang matinding pag-degas mula sa bunganga ng Kanlaon na humupa lamang kaninang umaga,” ayon kay Bornas.
Inilahad ni Bornas ang tatlong posibleng senaryo para sa aktibidad ng Kanlaon sa hinaharap:
Mananatili sa Alert Level 2 kung:
- Patuloy ang monitoring parameters.
- Maaaring mangyari ang phreatic o steam-driven at panandaliang pagsabog.
- Maaaring magdulot ng maliliit na panganib sa loob ng apat na kilometrong Permanent Danger Zone (PDZ).
- Ang unrest ay malamang na dulot ng hydrothermal processes dahil sa magmatic degassing sa loob ng bulkan.
Aangat sa Alert Level 3 kung:
- Ang magmatic eruption ay malamang na mangyari kung lumala ang seismic, ground deformation, at volcanic gas parameters.
- Ang unrest ay malamang na dulot ng pag-angat ng magma.
- Maaaring magdulot ng volcanic hazards na magpapa-panganib sa mga lugar sa loob ng lava flow at pyroclastic density currents (PDCs) hazard zones.
Bababa sa Alert Level 1 kung:
- Bumaba ang monitoring parameters.
- Ang unrest ay dulot ng napakababaw na hydrothermal processes.
“Anuman ang mangyari, malamang na may phreatic o katulad na explosive events dahil ganito ang katangian ng Kanlaon. Madalas may kasunod ito,” ayon kay Bornas na kalahating nagsalita sa Filipino.
Nagpaalala rin ang PHIVOLCS sa publiko na iwasan ang PDZ upang maiwasan ang mga panganib mula sa biglaang pagsabog, pagguho ng mga bato, at landslides dahil maaari pang magkaroon ng karagdagang explosive eruptions o mapanganib na magmatic eruption.
Pinayuhan din ang mga piloto na umiwas sa paglipad malapit sa tuktok ng bulkan dahil ang abo mula sa biglaang pagsabog ay maaaring maging delikado sa mga eroplano.
Ayon kay Pangulong Ferdinand Marcos Jr. noong Martes, ang PHIVOLCS, National Disaster Risk Reduction and Management Council (NDRRMC), at Department of Social Welfare and Development (DSWD) ay nakatutok sa sitwasyon.
Dagdag pa niya, ang pamahalaan ay nagbigay ng tulong sa mga apektadong residente. Halos 800 katao ang lumikas mula sa kanilang mga tahanan matapos ang pagsabog.
Umapela rin si Marcos sa mga residente, lalo na yaong malapit sa Kanlaon, na manatiling alerto at sundin ang mga alituntuning itinakda ng lokal na pamahalaan.
Ang Kanlaon ay isa sa 24 na aktibong bulkan sa bansa.