EN
— Inanunsyo ng Department of Health (DOH) na walang nakalaan na budget ngayong taon para bumili ng updated COVID-19 vaccines na proteksyon laban sa mga bagong "Flirt" variants na nagpapataas ng kaso ng impeksyon sa buong mundo.
Mahalaga ang mga bakunang ito para sa kaligtasan ng mga matatanda at mga immunocompromised na indibidwal laban sa mabilis kumalat na Flirt variants. Bagamat hindi ito itinuturing na nakakamatay, nagdudulot ito ng pangamba ng muling pagtaas ng kaso ng COVID-19 makalipas ang apat na taon mula nang magsimula ang pandemya.
Ayon kay DOH spokesperson, Assistant Secretary Albert Domingo, humina na ang immunity ng publiko mula sa naunang mga bakuna at booster shots na ibinigay mula 2021 hanggang 2023, ngunit "hindi naman tuluyang nawala."
“May natitira pang bahagyang immunity, na mas mabuti kaysa sa wala,” sabi ni Domingo sa isang mensahe sa Inquirer.
Ngunit ayon kay Domingo, walang pondo sa ilalim ng 2024 appropriations law para makabili ng updated COVID-19 vaccines na mas epektibo laban sa Flirt variants. Nakatuon ang kasalukuyang pondo ng departamento sa pagbili ng bakuna para sa rutin na immunization ng mga bata.
“Ang paglalaan ng budget para sa COVID-19 vaccination ay batay sa pagsusuri ng public health needs. Kung mababa o mild lamang ang kaso, maaaring hindi na kasing agarang kailangan ang budget at pagbili tulad ng dati,” paliwanag ni Domingo.
Sa kasalukuyan, may outbreak ng tigdas at pertussis (whooping cough) sa bansa dahil sa mababang coverage ng bakuna noong mga nakaraang taon dahil sa lockdowns.
1 Milyong Doses
Para sa COVID-19, umaasa ang DOH sa mga donasyon, kabilang ang isang milyong doses mula sa Gavi Vaccine Alliance, isang global health partnership na nagbibigay ng access sa bakuna para sa mga batang nasa pinakamahihirap na bansa.
Darating ang unang tranche ng 500,000 doses sa ikalawang quarter ng taon.
“Pinoproseso ng DOH ang makuha ang pinakabago at pinaka-updated na COVID-19 vaccines base sa kasalukuyang sitwasyon,” sabi ni Domingo.
Tungkulin ng Food and Drug Administration (FDA) na “hikayatin at tanggapin ang mga aplikasyon para sa registration ng mga bagong COVID-19 vaccines para maging available ito sa local market.”
Magtatapos ang emergency use authorizations para sa siyam na COVID-19 vaccines sa Hulyo, isang taon matapos alisin ni President Marcos ang state of public health emergency noong Hulyo 23, 2023. Nangangahulugan ito na ang mga bakuna na walang certificate of product registration (CPR) mula sa FDA ay hindi na maaaring ibigay o ibenta sa bansa.
Hindi tumugon ang FDA sa kahilingan para sa komento tungkol sa updated na mga bakuna na available sa bansa.
Noong Hunyo ng nakaraang taon, nagbigay ng CPR ang FDA sa Pfizer’s Comirnaty bivalent vaccine, ngunit noong Agosto 2023, hindi pa ito available sa local market.
Mild Symptoms
Noong Lunes, inilagay ng pamahalaan sa heightened alert ang mga paliparan at pantalan para masusing i-screen ang mga dumarating mula sa mga bansang may naitalang kaso ng Flirt variants.
Ang mga bagong strains ay nakita sa Singapore, Thailand, India, China, Hong Kong, Nepal, Israel, Australia, New Zealand, US, at 14 bansa sa Europa, kabilang ang UK.
Ang Flirt (o FLiRT) ay acronym mula sa mga mutation na nagdulot ng mga bagong variants, karaniwang may lineage names na nagsisimula sa KP o JN. May apat na bagong variants na sinusubaybayan ng WHO: JN.1.7, JN.1.18, KP.2, at KP.3. Lahat ito ay descendants ng JN.1, isang offshoot ng Omicron variant.
Ayon sa DOH, walang ebidensya na nagdudulot ang Flirt variants ng severe to critical COVID-19 cases. Ngunit hinihimok ng DOH ang publiko na magpatuloy sa pagsunod sa minimum health standards at magsuot ng face masks sa pampublikong lugar o sa mga enclosed spaces na may maraming tao.
Wala pang naitalang kaso ng Flirt variants sa Pilipinas.
Ayon kay Dr. Rontgene Solante, isang infectious disease expert, mild at self-limiting ang sintomas ng bagong Flirt variants. Ngunit nagbabala si Solante na dapat mag-ingat ang publiko, lalo na ang mga matatanda at immunocompromised, kahit pa nabakunahan na.
Tag-ulan
Dagdag pa ni Solante, dapat ding mag-ingat ang mga Pilipino dahil maaaring magkasabay ang pagdating ng mga Flirt variants at tag-ulan. Nagdudulot ang tag-ulan ng mga sakit na may katulad na sintomas sa COVID-19 tulad ng trangkaso, pulmonya, at respiratory syncytial virus.
“Nakakalungkot na dahil sa mutations, hindi na tayo protektado laban sa mga bagong variants mula sa naunang bakuna,” sabi ni Solante.
May mga reformulated at updated COVID-19 vaccines na available na sa ibang bansa, ngunit hindi pa ito available sa Pilipinas.
Para sa mga hindi pa nababakunahan, inirerekomenda ng WHO ang isang dose ng updated COVID-19 vaccine para sa general population at dalawa hanggang tatlong doses para sa mga immunocompromised. Para sa mga dating nabakunahan, inirerekomenda ang revaccination anim hanggang labindalawang buwan pagkatapos ng huling shot para sa mga senior citizens, adults na may comorbidities, healthcare workers, at buntis.