EN
Kasabay ng pag-akyat ng temperatura sa ating thermometro, dumadami rin ang panganib ng mga sakit na nauugnay sa init tulad ng heat cramps o heat exhaustion, pati na rin ang panganib ng pagkakaroon ng mga ito. Ang mga bata, matatanda, at mga taong may karamdaman ay lalo pang maapektuhan ng mga sakit na nauugnay sa init, mula sa mga unang senyales tulad ng pula at makati na balat (heat rash) hanggang sa mas malalang senyales tulad ng pagkahilo, pagsusuka, at pananakit ng mga kalamnan (heat stroke).
Bago pa man mangyari ang mga ganitong kaso, inirerekomenda ni Amado A. Flores III, MD, ng Makati Medical Center (MakatiMed), na suriin kung ano ang dapat gawin kapag sobrang init na nagdudulot na ng mga pangyayari sa ating kalusugan at kailangang seryosohin ito.
Narito ang mga mungkahi ni Dr. Flores:
Pumunta sa malamig na lugar para bumaba ang temperatura.
Ang pinakamahalaga ay maghanap ng pansamantalang tirahan sa mas malamig na kapaligiran.
"Ideal na manatili ka sa lugar na may air conditioning kapag nararamdaman mo nang hindi ka mabuti," sabi ni Dr. Flores. "Kung hindi ito maaaring gawin, kahit saan na may lilim ay mas mabuti kaysa sa pagtayo sa ilalim ng araw. Ang layunin dito ay tulungan ang iyong katawan na magpalamig at ibaba ang temperatura nito."
Uminom ng tubig na may electrolytes.
Ang pag-inom ng tubig ay mahalaga rin upang ibaba ang temperatura ng iyong katawan kaya piliin ang malamig na inumin tulad ng tubig o kahit sports drink na may electrolytes.
"Ang mga electrolytes, tulad ng potassium, sodium, calcium, magnesium at chloride, ay tumutulong sa atin na mapanatili ang balanse ng ating likido, mapabilis ang function ng mga nerve, regularin ang mga contraction ng kalamnan, at suportahan ang maraming biochemical reactions sa loob ng ating katawan. Ang pagbalik ng mga electrolytes sa panahon ng init ay mahalaga dahil nawawala ito sa atin kapag tayo ay pawis," paliwanag ni Dr. Flores.
Palamigin ang katawan.
Mahalaga rin na palamigin ang pinakamalaking organo ng iyong katawan kung saan umaalis ang init — ang balat.
Bumasa ng tuwalya (o napkin o kahit t-shirt) at basain ang leeg, likod, dibdib, at balikat. Ayon kay Dr. Flores, ang siyensiya sa likod nito ay ang basang tuwalya ay kukuha ng init mula sa iyong katawan, pinalalamig ang iyong balat at tumutulong sa pagsasaayos ng temperatura.
"Kung maaari, subukan mo ring ilubog ang iyong mga kamay at paa sa malamig na tubig. Ito ay epektibo dahil may mga pulse points sa mga pulso at talampakan, kung saan malapit ang mga ugat sa balat, na nagpapabilis ng proseso ng pagpapalamig," dagdag ni Dr. Flores.
Iwasan ang araw.
Kapag usapang sakit na nauugnay sa init, mas mahalaga ang pag-iwas kaysa sa paggamot.
"Iwasan ang araw kung maaari, lalo na sa pinakainit na oras ng araw mga bandang 3 ng hapon," payo ng doktor. "Kung kinakailangan mong lumabas, magsuot ng mga light at maluwag na damit at mag-ingat na huwag magpapagod."
Alagaan ang iyong kinakain at iniinom.
Bahagi rin ito ng pag-iingat sa mga sakit na nauugnay sa init. Kumain ng pagkain na may mataas na laman ng tubig: pinya, kamatis, kintsay, pipino, at cauliflower ay makatutulong sa pagpapanatili ng tamang hydration ng katawan.
Dapat mo rin iwasan ang mga inumin na may alcohol at kape, dahil sila ay nagiging diuretics, na nagdudulot ng pagtanggal ng mas maraming tubig kaysa sa normal at pabilisin ang proseso ng dehydration.
Sa mga panahong mainit, mahalaga ang pagiging maingat sa ating kalusugan. Sundin ang mga payo ni Dr. Flores upang maiwasan ang mga sakit na nauugnay sa init at mapanatili ang katawan sa tamang kondisyon sa panahon ng tag-init.