MAYNILA, Pilipinas — Plinaplano ng Kagawaran ng Kalikasan at Likas na Yaman (DENR) na gumamit ng desalinasyon o pag-convert ng tubig-alat sa tubig-tamis upang magbigay ng inumin na tubig sa maliliit na islang barangay sa bansa bilang bahagi ng mga pagsisikap ng pamahalaan upang tugunan ang hindi pagkakaroon ng freshwater ng mga nasa 40 milyong Pilipino.
Sinabi ni DENR Undersecretary Carlos Primo David na ang 40 milyong katao sa buong bansa na hindi nagtataglay ng access sa pormal na suplay ng tubig ay umaasa sa mga bukal, ilog, at kahit na ulan para sa kanilang inumin na tubig.
"Habang may malalaking proyekto tayo para sa malalaking lungsod tulad ng Bacolod, Cebu, Cagayan de Oro, Tarlac at iba pa, kailangan nating mag-focus sa 40 milyong underserved population, at may ilang estratehiya tayo sa isip upang makapagbigay ng tubig sa mga komunidad na ito," sabi ni David sa isang press briefing.
Kinumpirma ng DENR official na ang desalinasyon ay mahal at nangangailangan ng tiyak na dami upang bawasan ang mga gastos sa imprastruktura, ngunit dahil sa mga pagpapabuti sa teknolohiya, ang mga modular desalination system, na maaaring magbigay ng tubig sa mga hanggang 500 pamilya sa bawat desalination plant, ay magagamit na ngayon.
Sinabi niya na ang bawat water treatment plant ay nagkakahalaga ng P5 milyon hanggang P8 milyon.
Pinangako ni David sa publiko na ang desalinasyon na tubig ay ligtas para sa pag-inom, na binabanggit na ginagamit ito sa mga bansang Middle Eastern at ilang bahagi ng US na hindi sapat ang suplay ng freshwater.
Magsisimula ang pamahalaan ng proseso ng desalinasyon sa 65 islang barangay.
Iniisip ng pamahalaan ang ilang posibleng mapagkukunan ng pondo para sa kanilang mga proyekto sa imprastruktura ng tubig, kabilang ang budget ng gobyerno, mga soft loans mula sa mga development partners at mga organisasyon, public-private partnerships, at ang paglalabas ng mga government bonds, ayon kay David.
"Ang mga government bonds ay may layuning pondohan ang mga proyektong pampamahalaan, mga prayoridad na proyekto at ito ay isa pang posibleng mapagkukunan ng pondo bukod sa, syempre, malinaw, ang GAA (General Appropriations Act). At kaya ang direktiba ng Presidente ay simulan ang pag-aaral, humingi ng tulong mula sa aming mga development partners World Bank, ADB (Asian Development Bank) at iba pa, upang ipatupad ito," sabi niya.
Ipinag-utos kahapon ni Presidente Marcos sa mga ahensya na magpaplano ng mga paraan upang magbigay ng suplay ng tubig sa mga nasa 40 milyong Pilipino na hindi nagtataglay ng freshwater access at tinawag ang reorganisasyon ng mga water-related na ahensya ng pamahalaan habang patuloy na nararamdaman ng bansa ang epekto ng El Niño.
Naglabas ng mga direktiba si Marcos sa isang sektoral na pulong sa Malacañang na tinalakay ang mga isyu kaugnay ng tubig at ang programa ng pamahalaan sa pag-handle ng baha.
"Gumawa tayo ng plano para sa 40 milyon para sila ay magkaroon ng kahit na potable water na matitimpla. Kailangan nating pagtuunan ng pansin hangga't maaari, gumawa ng plano para sa natitirang 40 milyon na hindi nagtataglay ng katiyakan sa suplay ng tubig – locally sourced water supply," sabi ng pahayag mula sa Palasyo na binanggit si Marcos.
Sa parehong sektoral na pulong, itinulak ni Marcos ang reorganisasyon ng mga ahensya ng tubig upang tiyakin ang mabisang pagtugon sa mga isyu kaugnay ng tubig at upang magbigay ng access sa tubig sa hindi pa nabibigyan na lugar.
"Iyan talaga ang pangunahing solusyon na mayroon tayo ng isang pambansang plano dahil ang tubig ay isang pambansang isyu. At dapat itong hawakan sa isang pambansang antas," sabi ni Marcos sa isang pahayag mula sa Palasyo.
"Gawin natin ang reorganization, ipagpatuloy natin ang mga pagdinig at ipresenta natin ang ating mga proposal sa mga pangangailangan natin... Kung gusto natin ng awtoridad, maaari nating gawin ito kaagad, ngunit ... kinakailangan para sa atin na magkaroon ng pangkalahatang plano. At ang mga water authorities na ito, anuman ang kanilang mga ito, may ilang mga overlapping," dagdag pa niya.
Binigyang-diin ng Pangulo ang kahalagahan ng pagba-balanse ng mga pangangailangan sa tubig para sa irigasyon, household, at pang-industriya na paggamit.
"Masyadong malaki ang 40 milyon para mabuhay nang ganoon na lang... gawin natin ang lahat ng ating magagawa sa pag-reorganisa ng awtoridad, upang magtatag ng isang awtoridad," dagdag pa niya.
Hindi nagbigay ng mga detalye ang pahayag mula sa Palasyo sa mga pagbabago na nais ipatupad ni Marcos. — Cecille Suerte Felipe