Tagalog
Ito ay malinaw na batay sa mga ulat kamakailan ukol sa heat index, na nagpapakita ng mga lugar sa bansa na umabot sa 46 degrees Celsius — itinuturing na "danger level."
Kasunod ng simula ng El Niño phenomenon, may kaba sa suplay ng kuryente sa bansa.
Kasabay ng pagtaas ng temperatura ay ang pagtaas din ng konsumo ng kuryente, dahil ginagamit ang mga air conditioner, electric fan, at iba pang kagamitan sa pagpapalamig upang labanan ang init, na naglilipat sa mga kwarto ng komportableng klima na may bitbit na discomfort na dala ng matinding sikat ng araw.
Kung hindi, patuloy na magpapawis ang mga tao sa kanilang mga damit dahil sa pawis.
Sa paglamig ng kwarto at pagkakalat ng pawis sa katawan ng lahat, umiiral ang peak ng konsumo ng kuryente.
"Ang mga hamon sa ating sektor ng enerhiya ngayong tag-init ay bunga ng pagtaas ng pangangailangan sa pagpapalamig, nag-aapura sa ating suplay ng kuryente," ayon kay Think tank Center for Energy Research and Policy (CERP) convenor Noel Marabut Baga sa The STAR.
Kasabay ng mas mataas na pangangailangan sa pagpapalamig ay mayroong tanong: may krisis ba sa kuryente sa Pilipinas sa kasalukuyang El Niño?
Ang sagot ni Department of Energy (DOE) Assistant Secretary Mario Marasigan ay "Hindi."
"Wala pong krisis sa kuryente sa Pilipinas," sabi ni Marasigan sa isang panayam.
Sinabi ng opisyal ng DOE na sapat ang suplay ng kuryente sa bansa sa gitna ng El Niño phenomenon.
Ang alalahanin na ito ay mula sa kasaysayan ng bansa sa mga brownout, sanhi ng mataas na demand at mababang suplay ng enerhiya.
Halimbawa na lamang ang nangyari noong 1992, na naalala sa kasaysayan ng Pilipinas bilang isa sa mga "dark days" sa bansa.
"Sa pinakamalalang taon ng krisis sa enerhiya sa Pilipinas – noong 1992 at 1993 – ang elektrisidad ay naranasan sa mga industriya at commercial/residential users sa pamamagitan ng walong hanggang labindalawang oras na brownouts kada araw sa Metro Manila at iba pang mga sentro ng populasyon," sabi ni dating pangulo Fidel V. Ramos sa isang artikulo na kanyang isinulat na may pamagat na Lessons from the Philippine electricity crisis.
Sinabi ni Ramos na karamihan sa mga industriyal na gawain ay "nahinto dahil sa hindi stable na suplay ng kuryente."
Ayon sa dating pangulo, maraming manggagawa ang nawalan ng trabaho o kabuhayan dahil sa pagsasara ng mga tindahan dahil sa kakulangan sa negosyo.
Inilarawan din niya sa kanyang mga kwento ng krisis na ito na ang mga kumpanya ay kinakailangang bawasan ang oras ng trabaho.
Ito ang "mga madilim na araw" sa sektor ng enerhiya ng Pilipinas, at sa katunayan, ito ay hindi rin ang huling.
Samantalang, sampung taon pagkatapos, isang pambansang blackout sa Luzon ang nagpilit sa milyon-milyong Pilipino na magpatuloy sa kanilang mga araw sa init na walang access sa mga kagamitan sa pagpapalamig dahil sa kakulangan ng kuryente.
Ayon sa isang ulat noong 2002 ng The STAR, ang kuryente ay nawala sa 10:57 ng umaga noong Mayo 21, 2002, na apektado ang mga nasa 40 milyong tao at "nagdulot ng malaking pinsala sa pangkomersyal na buhay sa Metro Manila at mga paligid na lugar."
Ito ay nanatiling mga halimbawa kung paano nakakaapekto ang krisis sa kuryente sa bansa.
Ngayong taon, gayunpaman, sinabi ni Marasigan na sapat ang suplay ng kuryente sa Pilipinas sa gitna ng mainit at tuyong panahon.
"Mayroon po tayong sapat na suplay pati na rin ang reserve (market) sa ngayon batay sa ating pinakabagong power outflow," sabi ng opisyal ng DOE.
Sa mga plano ng DOE upang maiwasan ang krisis sa kuryente, ayon kay Marasigan, ay tiyakin na ang mga power generator, system operator, at utility distributor ay maalam sa sitwasyon ng peak demand.
Bukod dito, tiyakin din ng DOE na susundan ng mga power generator, system operator, at utility distributor ang mga advisories ng DOE.
Pinayuhan ng ahensiya ang mga sektor na interesado na tiyakin na ang kanilang mga pasilidad ay gumagana sa buong kapasidad, maliban sa mga pasilidad ng hydropower.
Sinabi ni Marasigan na ang mga pasilidad ng hydropower lamang ang pinapayagan na magconduct ng preventive
maintenance program, sa kadahilanang ang mainit na panahon ay nagpababa sa antas ng tubig.
Ang Pantabangan-Masiway Hydroelectric Power Plant sa Nueva Ecija ay ititigil ang operasyon habang ang antas ng tubig sa ulo ay malapit na sa kritikal na antas.
Ang preventive maintenance ay gagawin habang hindi operasyonal ang power plant.
Bukod dito, tinitiyak din ng DOE na mananatiling online ang mga power lines.
"Ang papel ng DOE ay tulungan ang pagpasok ng mga proyektong ito at tiyakin na ang mga kinakailangang linya ng interconnection ay kailangan sa pamamagitan ng koordinasyon sa mga kinauukulang entidades," sabi ni Marasigan.
Matagumpay na natapos ng National Grid Corp. of the Philippines (NGCP) ang isang backbone project sa Cebu-Negros-Panay (CNP) area apat na araw bago ang takdang petsa.
Sinabi ni DOE Undersecretary Rowena Cristina Guevara na ang 230-kilovolt Stage 3 backbone project ay natapos noong Marso 27, apat na araw bago ang inaasahang petsa ng dulo ng Marso na itinakda ng NGCP.
Sinabi ng DOE noong Marso na patuloy nilang binabantayan ang sitwasyon sa kuryente sa gitna ng El Niño, na paalala sa NGCP na tapusin ang CNP backbone project at ang Hermosa-San Jose 500-kV Transmission Project.
Bagamat natapos na ang CNP backbone project, nananatiling stagnant ang status ng Hermosa-San Jose transmission line dahil sa temporary restraining order na ipinagkaloob sa isang property developer.
Gayunpaman, sinabi ni NGCP spokesperson Cynthia Alabanza, "Umaasa kami na maaaring bawiin agad ang TRO upang matapos namin ang pangalawang circuit."
Sa ngayon, sinabi ni Alabanza na sapat ang operasyonal na linya sa Hermosa-San Jose upang suplayan ang kasalukuyang pangangailangan.
Samantala, sinabi ng Independent Electricity Market Operator of the Philippines (IEMOP) noong Marso na ang Mindanao-Visayas Interconnection Project (MVIP) ay nagpabuti sa suplay sa Visayas at Luzon grids.
Ang Mindanao patungo sa Visayas grid ay maaaring mag-import ng hanggang 450 megawatts, na nagbibigay sa Mindanao ng "sapat na suplay," sabi ni IEMOP assistant manager ng market simulation and analysis na si Chris Warren Manalo.
"Ang sobrang kapasidad ay tumutulong upang mapunan ang pangangailangan ng kapasidad sa Visayas at Luzon grid," dagdag pa niya.
Ang MVIP sa pangkalahatan ay nagbigay ng 341 megawatts sa Visayas sa pang-araw-araw, habang ang Leyte-Luzon High-Voltage Direct Current link na nag-uugnay sa Visayas sa Luzon ay nagbigay ng karagdagang 296 MW "upang suportahan ang pagtugon sa demand sa Luzon grid," ayon sa IEMOP.
Ipinahayag na ng mga proyektong ito ang pagpapabuti sa suplay ng kuryente.
Sa likod ng mga ito, ang tanong ay: dapat ba nating asahan ang yellow o red alert sa malapit na hinaharap?
Sagot ni Marasigan ng DOE: "Wala kaming nakikitang potensyal na yellow at red alert sa ngayon."
Gayunpaman, sinabi ng opisyal ng DOE na handa sila para dito bagamat mayroon nang "sapat na suplay sa demand."
Pinayuhan ng DOE ang mga tagapaghatid ng transmission network na maging "on time" sa kanilang mga pasilidad ng interconnection para sa mga bagong kapasidad, lalo na ang mga ito ay pagpasok sa tag-init na ito.
Samantala, sinabi ng DOE na dapat handa ang distribution utilities hindi lamang sa mga power lines kundi pati na rin sa pagkilala sa "critical and vital" na pasilidad tulad ng mga ospital at klinikang medikal.
"Sa anumang oras na kinakailangan ang emergency supply, dapat mayroon silang mga generation sets on standby – handa at nakahanda ang kapangyarihan sa mga (vital) pasilidad na ito," sabi ni Marasigan.
Ang mga kamakailang proyektong grid tulad ng MVIP na natapos noong Enero at ang CNP Stage 3 Link noong Marso 27 "ay maaaring magpatibay sa ating kakayahan," sabi ni Baga ng think-tank na CERP, nagbibigay ng parehong pananaw ni Marasigan.
"Ang DOE at ERC’s (Energy Regulatory Commission) Interruptible Load Program (ILP) ay tumutulong sa pamamahala ng peak demand sa pamamagitan ng pagbibigay ng pagkakataon sa mga malalaking konsyumer na gamitin ang kanilang sariling mga generator tulad ng mga shopping mall, na nagbabawas ng pagod sa grid," dagdag ni Baga.
Noong nakaraang linggo, inatasan ng DOE ang NGCP at lahat ng distribution utilities (DUs) na maging "ganap na handa" na ipatupad ang ILP sa gitna ng tag-init.
Sa isang advisory na pinirmahan ni DOE Secretary Raphael Lotilla, hiniling ng DOE sa NGCP at DUs na magpasa ng kanilang mga update sa mga rehistradong ILP participants, kasama ang mga alalahanin at hiling para sa suporta para sa mga utilities na bago sa aktibasyon ng programa.
Inatasan din ng National Electrification Administration na magbigay ng kinakailangang tulong sa mga electric cooperative sa panahon ng aktibasyon ng ILP.
Ngayong positibo ang DOE sa suplay ng kuryente sa panahong ito, ano ang ibig sabihin nito para sa mga konsyumer?
Sa simpleng salita, hindi dapat mag-expect ang mga konsyumer ng malalaking power outages, ayon sa ipinangako ng DOE.
"Wala pong dapat asahan na malalaking power outages ang mga konsyumer," sabi ni Marasigan.
Bagamat hindi dapat abalahin ng mga konsyumer ang alalahanin sa suplay ng kuryente, may mga papel din na dapat gampanan ang mga gumagamit ng kuryente.
Hinimok ni Baga, na dati nang nagtrabaho bilang abogado sa DOE, ang mga konsyumer na gawin ang kanilang bahagi sa pagtitipid ng enerhiya.
"Upang maiwasan ang gayong mga pagbabawas, mahalaga na bawasan ang paggamit ng kuryente sa ating mga tahanan," sabi niya sa The STAR.
Ang mga konsyumer, ayon sa convenor ng CERP, ay dapat tandaan na patayin ang mga ilaw sa mga kuwarto na hindi ginagamit, at kung maaari, gamitin ang mga electric fan kaysa sa air conditioning unit sa gabi.
Nagbigay rin ng parehong "tips" ang Manila Electric Co. (Meralco) sa kung paano makatipid ng enerhiya.
"Ang pinakamalaking bahagi ng paggamit ng kuryente" sa mga tahanan ay para sa mga kagamitan sa pagpapalamig tulad ng refrigerators, electric fans, at air conditioners, sabi ni Meralco head of utility economics Lawrence Fernandez.
"Ang mga kagamitang ito ay kadalasang ginagamit tuwing tag-init (o mainit at tuyong) panahon. Kaya mahalaga na panatilihing nasa magandang kondisyon ang mga kagamitan na ito sa pamamagitan ng regular na paglilinis," sabi ni Fernandez sa The STAR.
Sa isang press conference noong nakaraang buwan, binanggit ni vice president at head of corporate communications Joe Zaldarriaga ang ilang mga gawi para sa mga konsyumer upang makatipid ng enerhiya.
Hinimok ni Zaldarriaga ang mga konsyumer na regular na suriin at linisin ang mga air conditioner, tanggalin ang mga kagamitan sa kuryente kapag hindi ginagamit, at gamitin ang LED bulbs para sa ilaw.
"Maaring gawin ng mga ito (mga konsyumer) ang energy efficiency na bahagi ng kanilang pamumuhay, ng kanilang paraan ng buhay – malaki itong tulong," sabi niya.
