Tagalog
Ayon kay Marcos, ang mga hindi-taripang hadlang ay mga patakaran, bukod sa mga taripa sa kustoms, na nagbabawal sa kalakalan, kabilang ang mga kuota, sistema ng lisensya sa importasyon, regulasyon, at red tape.
Bagaman mayroon nang umiiral na mga hakbang, nananatili pa rin ang mga hadlang na ito at mga administratibong paghihigpit, na nagpapataas ng mga presyo ng mga lokal na kalakal, ayon kay Marcos.
"Ayon kay Marcos, "Mahalaga na paigtingin ang pagpapahusay sa mga administratibong proseso upang palakasin ang transparensya at kahandaan ng mga patakaran sa importasyon ng mga produktong agrikultural upang matiyak ang seguridad sa pagkain, mapanatili ang sapat na suplay ng mga produktong agrikultural sa lokal na merkado, at mapabuti ang lokal na produksyon."
Ayon sa Administratibong Utos Bilang 20, na petsa noong Abril 18, ang utos, na agad na ipinatupad, ay naglalaman din ng mga direktiba ng Pangulo hinggil sa pagsasagawa at paglalabas ng sanitary at phytosanitary import clearance para sa mga produktong agrikultural at mga gabay para sa importasyon ng asukal at mga produkto ng pangingisda.
Iniatas sa Kagawaran ng Pagsasaka (DA), sa koordinasyon sa Kagawaran ng Kalakalan at Industriya o sa Kagawaran ng Pananalapi, ang pagpapahusay sa mga proseso at mga kinakailangan sa paglisensya ng mga importer, pagpapabawas ng panahon ng pagproseso ng aplikasyon para sa importasyon, at pagpapalayang ang mga lisensyadong mangangalakal mula sa pagsumite ng mga kinakailangang dokumento.
Dapat din aniyang paglaanan ng DA ang pag-aayos ng importasyon ng ilang mga produktong agrikultural sa labas ng awtorisadong minimum access volume at pagbawas o pagtanggal ng mga bayarin sa pagpapatakbo, sa konsultasyon sa komite ng National Economic and Development Authority sa taripa at kaugnay na mga usapin.
Ipinag-utos ni Marcos ang mas mabilis na proseso ng mga inaangkat na produkto ng agrikultura, na nag-uutos sa Bureau of Customs na bigyang-prioridad ang pag-unload at paglabas ng mga inaangkat na produkto ng agrikultura.
Inilagay muli ng Pangulo ang isang surveillance team na binubuo ng iba't ibang ahensya upang matiyak ang epektibong pagpapatupad ng utos.
Magmamasid ang team sa importasyon at distribusyon ng mga produktong agrikultura, pigilin ang ilegal na mga gawaing pangpresyo at iba pang mga uri ng hindi patas o anti-kompetisyon na mga komersyal na gawain, kumuha ng mga angkop na hakbang upang tugunan ang mga labag na gawain, at lumikha ng mga gabay sa pagbabahagi ng impormasyon at pagpapalakas ng transparensya at pananagutan ng mga kinauukulang ahensya.
Samantala, iniutos din ni Marcos sa mga ahensya at lokal na pamahalaan na suportahan ang implementasyon ng Enhanced Partnership Against Hunger and Poverty program.
Presyo ng Bigas Nagtaas
Nagdagdag ang presyo ng retail ng regular at well-milled na bigas ng P1 hanggang P2 kada kilo sa nakaraang mga araw kumpara sa kasalukuyang presyo noong nakaraang linggo, ayon sa DA.
"Nasa panahon pa rin tayo ng ani at sa panahong ito, dapat bumaba ang presyo ng retail ng bigas. Sa kasalukuyan, ang presyo ng regular at well-milled na bigas ay umaabot sa P51 hanggang P52 kada kilo. Noong nakaraang linggo, ang kasalukuyang presyo ay P50 hanggang P51 kada kilo," paliwanag ni Agriculture Assistant Secretary at tagapagsalita na si Arnel de Mesa.
Tinutukoy ng DA ang sanhi ng paggalaw sa presyo ng retail ng bigas, dagdag pa niya.
"Kami ay nag-iimbestiga na sa National Food Authority at iba pang mga kinauukulang ahensya ng gobyerno. Ang pagtaas ay hindi gaanong malaki ngunit may pagtaas," aniya.
Batay sa pagmamanman ng DA, ang presyo ng retail ng lokal na regular na bigas ay umaabot sa P48 hanggang P52 kada kilo; lokal na well-milled rice, P48 hanggang P55 kada kilo; lokal na premium rice, P51 hanggang P58 kada kilo; at lokal na special rice, P57 hanggang 67 kada kilo.
Ang presyo naman ng imported regular rice, P48 hanggang P51; imported well-milled rice, P50 hanggang P58 kada kilo; imported premium rice, P50 hanggang P62 kada kilo; at imported special rice, P56 hanggang P64 kada kilo.
Bumaba ang inaasahang importasyon ng bansa ng US Department of Agriculture sa kabuuang bilang ng bigas sa 3.9 milyong metriko tonelada mula sa naunang 4.1 milyong MT, sabi ni De Mesa.
"Ipinapakita lamang nito na umaasahan nating magkaroon ng magandang ani sa kabila ng El Niño at limitadong bagyo. Ito ay dahil sa magandang irigasyon sa Gitnang Luzon. May magandang produksyon tayo ng palay," dagdag pa niya.
Itinutulak ni Agriculture Secretary Francisco Tiu-Laurel Jr. ang hindi bababa sa P250-bilyong badyet sa 2025 upang ipatupad ang apat na taong plano para sa sektor ng agrikultura, dagdag pa niya.
"Amin pong prayoridad ang pagpapalawak at pagpapabuti ng aming mga lugar ng produksyon. Isang malaking bahagi ng badyet ng DA para sa 2025 ay nakatuon sa mga sistemang irigasyon. Nakatuon rin kami sa modernisasyon ng agrikultura; nakatuon rin kami sa pagpapabuti sa post-ani at pagbaba ng pagkalugi sa post-ani... kaya ang aming panukala ay ang pag-doble ng badyet, mula P170 hanggang hindi bababa sa 250 bilyon sa susunod na taon," aniya.
Samantala, nagtaas din ang presyo ng retail ng karne ng baboy ng P5 hanggang P10 kada kilo, sabi ni De Mesa.
"Para sa pork shoulder, ang presyo ng retail ay umaabot sa P335 hanggang P340. Ito ay mas mataas ng P5 hanggang P10 kada kilo kumpara sa nakaraang linggo. Sa pork belly, ang kasalukuyang presyo ay P380 kada kilo ngunit mayroon din kaming binabantayan na P400 kada kilo. Ang farmgate ay lampas lang ng kaunti sa P200 kada kilo kaya kung magdaragdag ang mga negosyante ng P100 kada kilo bilang benchmark, ang presyo ng retail ay dapat lamang nasa pagitan ng P320 at P330 kada kilo para sa shoulder," aniya. — Bella Cariaso
